Zabytki Ziemi Trutnowskiej

W 1875 roku, na tzw. Górnym Przedmieściu (Horní Předměstí) pomiędzy dzisiejszymi ulicami Královedvorská a Volanovská, założono nowy cmentarz miejski. Do czasu utworzenia nowej nekropolii korzystano z położonego w pobliżu kościoła pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny starego cmentarza, który był od dawna niewystarczający. Oprócz nekropolii przy kościele farnym, miasto posiadało cmentarz przy ulicy Kryblická, przeznaczony dla nędzarzy i samobójców.

Nad miejskim cmentarzem góruje neoromańska kaplica św. Krzyża z 1875 roku wzniesiona przez trutnowskiego budowniczego Adolfa Bohatego. Do kaplicy z dwóch stron przylegają pseudorenesansowe arkady, w których umieszczono grobowce znanych trutnowskich fabrykantów oraz kilka kamiennych figuralnych i płytowych nagrobków z XVII i XVIII stulecia, przeniesionych tu w roku 1887 ze starej nekropolii. Kaplica z dwoma bocznymi bramami, z których jedną podczas niedawnego remontu zaadaptowano na kancelarię urzędnika pogrzebowego, tworzy wejście na cmentarz. Z pierwotnego wyposażenia kaplicy zachowały się jedynie ławki. Ołtarz zdemontowano i przeniesiono do depozytu w ramach realizowanej w latach dziewięćdziesiątych XX stulecia adaptacji kaplicy na salę przedpogrzebową.

Na miejskim cmentarzu znajduje się kilka ważnych dla historii regionu monumentów i pomników nagrobnych. Znajdziemy tutaj między innymi, wykonany w 1934 roku przez miejscowego rzeźbiarza Emila Schwantnera, wysokiej wartości artystycznej pomnik poświęcony pamięci mieszkańców Trutnowa poległych na frontach pierwszej wojny światowej w szeregach armii austro-węgierskiej. Na terenie cmentarza miejskiego znajduje się jeszcze jedno dzieło tego samego autora. Jest to równie wysokiej klasy rzeźba nagrobna poświęcona pamięci trutnowskiego polityka i publicysty Wilhelma Kiesewettera (1853–1925). Dzieło to zostało w 1993 roku zniszczone przez wandali, ale w roku 2006 udało się je odnowić. Dużą wartość artystyczną przedstawia także marmurowy grobowiec Ignaza Falge, kupca bławatnego i prawdopodobnie najbogatszego trutnowskiego mieszczanina przełomu osiemnastego i dziewiętnastego stulecia. Wielkie znaczenie dla historii regionu ma pomnik poświęcony pamięci czterdziestu jeden Żydówek, które podczas drugiej wojny światowej zamęczono w obozie koncentracyjnym Trutnov-Poříčí, oraz monument wzniesiony w 1950 roku ku czci ofiar drugiej wojny światowej. Na cmentarzu miejskim znajdują się groby czechosłowackich żołnierzy-pograniczników i kilka zabytków z okresu wojny prusko-austriackiej 1866 roku. Cmentarz miejski jest także miejscem wiecznego spoczynku Uffo Horna (1817-1860), trutnowskiego poety, dramaturga, polityka i rewolucjonisty. Jego nagrobek zdobi rzeźba płaczącej muzy poezji autorstwa praskiego rzeźbiarza Tomasza Seidana.

W 2018 roku został zastąpiony na cmentarzu blaszany płot za ogrodzenie z prefabrykatów z wyglądem muru ceglanego.